BREIN

Het brein is tegenwoordig een trendy onderwerp. In een volle zaal geeft een professor een lezing over onze hersenen. Een robotarm kan al een bal vangen, zo ver zijn ze al. En van balletjes vangen word je ook vanzelf slimmer. De NRC meldde namelijk in haar wetenschapsbijlage dat je al slimmer wordt na een week of zes jongleren. De witte stof, die noodzakelijk is voor het transport van informatie in het brein, wordt dan structureel uitgebreid. Denken en doen blijken meer met elkaar verbonden te zijn dan we eerder dachten.

     Een lange vliegreis is een ideaal moment om me te verdiepen in een nieuw tijdschrift (Mind magazine, oktober 2009). Dit keer is het menselijk brein het onderwerp van aandacht. Naast e-learning blijkt er ook zoiets als embodied learning te bestaan, waarbij je sneller leert door de associatie van woorden met gevoelens. Mannen tonen echter minder gevoelens dan vrouwen. Vrouwen besteden bijvoorbeeld drie keer zoveel woorden aan gedachten en emoties als mannen. De verklaring lijkt simpel: mannen hebben geen bruisend gevoelsleven. Ze combineren taal daarom eerder met krachtsinspanningen dan met gevoelens. Omdat ze hun spieren gebruiken om betekenissen te onthouden, willen ze later nog steeds gemakkelijker dan vrouwen hun handen gebruiken wanneer ze iets willen uitleggen.

     Een populair blad met een wetenschappelijke inslag gaat vaak verder dan een diepgravend betoog van een echte wetenschapper. Vermaak en wetenschap komen steeds meer naar elkaar toe. Met leuke performers probeert men congressen op te leuken; ze maken het ons brein makkelijker om informatie op te nemen. Nog even en professoren zullen zelf performers worden die hun act combineren met een wetenschappelijke boodschap. Deze week was er zelfs het eerste internationale lachcongres voor clowns. De symbiose is al begonnen, het moet niet veel gekker worden in het wetenschappelijk brein.

SPUGEN

Een geldautomaat spuugt eerst je pasje uit en daarna het geld, zodat je je pasje niet vergeet, de meeste zijn immers vooral gefocust op geld. Toch kan het ook andersom mis gaan, mijn dochter vergat in de Albert Heyn bij de flappentap het gepinde geld mee te nemen, afgeleid door een spoedtelefoontje. Op weg naar de volgende bestemming kwam ze achter haar stommiteit, zie dan je geld maar eens terug te krijgen.
     Toen de World Trade Center torens in New York nog fier overeind stonden had mijn vrouw haar eerste ervaring van een buitenlandse flappentap die zomaar je pincode wist en op een zonnige zondagmorgen op de zuidpunt van Manhattan zowaar dollars deed verschijnen. Met extra vertrouwen in de hedendaagse techniek namen we de supersnelle liften naar de bovenste verdieping. De WTC-torens en het magnifieke uitzicht zijn na ‘ 9/11’

verdwenen, maar overal ter wereld kun je nu internetten, flappen tappen, pinnen en vind je dezelfde winkelketens als thuis.
     Vers gebakken bruin brood, pepernoten, chocoladeletters, hutspot, vlees, kaas, en zelfs verse AH blanke vla; het is allemaal te krijgen in Curaçao. Een Albert Heyn winkel zoals alle anderen maar dan in Zuid-Amerika, inclusief een aardige filiaalchef uit Twente, je waant je in één keer in Nederland. Alle versproducten via de lucht, al het andere spul vanuit het landelijke AH-distributiepunt via de boot in twee weken naar de overkant. De evenaring van het gevoel van een Amerikaan die in China een Mc Donald binnenstapt. Helaas voor mijn dochter loopt de flappentap niet via AH maar via de plaatselijke bank, die de plots ingeslikte flappen pas wil teruggeven na een klachtenprocedure bij je eigen Nederlandse bank. Het is net echt roggelen. Flink spugen gaat wel lekker, maar het weer plots doorslikken van zo’n spuug is andere koek.

STOKEN

Regen, wind en een dicht wolkendek op de Friese wateren is voor de zeiler toch een lekker weertje. Zeker voor de schipper van een bijna honderd jaar oud zeilschip. Met vier bolle zeilen glijdt het schip door het water, terwijl de eerste drankjes en hapjes reeds verschijnen. Drank hoort volgens overlevering bij deze traditionele wijze van verplaatsing over het water. Terwijl allerlei zeiltermen door de lucht vliegen warmen de Berenburgjes de innerlijke mens op. De zeiler geniet van de natuur én van de gestookte natuurproducten.

     Stoken doen enthousiastelingen ook bij een andere oudere vorm van vervoer. Ketelbinkies zijn nog te vinden op schaarse plekjes waar ze samen met andere oudere jongens al lang vervlogen treintjes over smalspoor laten tuffen. Kleinere stoomtreintjes die op smalsporen in mijnen, op fabrieksterreinen en dwars door de duinen hun rookpluimen uitspuugden. De boel een beetje opporren kan een hele belevenis zijn. Zeker wanneer het kolen betreft die uiteindelijk in stoom omgezet moeten worden. Serieuze techneuten waar de liefde voor de techniek, het stoken, het lijkt te winnen van de liefde voor de borrel.
     Borrels kunnen ook flink stoken, ook in liefdesrelaties. De alcohol mag dan soms het eerste contact wat vergemakkelijken, op den duur kan flink alcoholverbruik de spanning tussen de partners goed opporren. Ook alcohol heeft de dubbele vergrijzing ontdekt als groeimarkt. Dan zie ik toch liever de oudjes in de ketel stoken, dan de producten van de ketel consumeren. Blijven ze tenminste wat makkelijker op koers.

ZWART GAT

Liefde op het eerste gezicht, een onverklaarbare gebeurtenis, maar o zo herkenbaar voor degene die het is overkomen. Het voelt als een onzichtbare kracht die twee mensen direct verbindt, een ervaring die je niet kunt zien, maar wel intens kunt voelen. Het lijkt alsof er energiebanen in balans komen, een combinatie van weldadige rust en vlinders in de buik, die voor buitenstaanders onzichtbaar blijft, maar voor de betrokkenen overduidelijk aanwezig is.
     Deze metafoor past verrassend goed bij een recente vondst van astronomen: een nog onbekende kracht in het heelal, die alles tezamen houdt, donkere energie. Deze mysterieuze energie bepaalt de ontwikkeling van het heelal en heeft invloed op de donkere materie en alle sterrenstelsels. De energie van het zwarte gat op ontelbare lichtjaren van ons vandaan blijkt uit een ander soort materie te bestaan dan eerst gedacht werd. Zwaartekracht lijkt niet de enige verklaring, de onbekende nieuwe kracht is als een onzichtbare hand van invloed op de donkere materie. Wellicht schuilt hierin de sleutel tot het begrijpen van de kosmos. Voorlopig kijken we in een zwart gat om iets niet te zien wat er wel is.
     Stel wat vreemden (representanten) in een groep op, verdeel rollen, laat de probleem eigenaar toekijken en wacht op wat komen gaat. Uit de wijze waarop de representanten zich bewegen ten opzichte van elkaar en hun gevoelens en attitudes ten opzichte van elkaar uiten, dragen ze oplossingen aan voor langslepende familieproblemen. In situaties waar de liefde allang weer van het toneel is verdwenen. Zo'n groepsopstelling gebeurt allemaal zonder dat de spelers de vraagstelling en de setting überhaupt kennen. Of het nu gaat om liefde of het universum: soms is het belangrijker wat we voelen of vermoeden dan wat we kunnen zien.  Je ziet iets gebeuren wat er niet lijkt te kunnen zijn. Onverklaarbaar en toch zichtbaar. Zouden zwarte gaten, toch dichterbij zijn dan astronomen ons doen willen geloven?