Mensen zoeken verbinding met anderen, voor velen blijft het vaak bij een droom want vier op de tien Nederlanders voelen zich eenzaam. Verbondenheid met mens en natuur is essentieel in ons leven. Het geeft zin aan ons leven, de kans om samen herinneringen te delen en bijvoorbeeld trauma’s te verwerken (Bessel van der Kolk in de laatste zomergasten uitzending van 2022). Culturele en maatschappelijke ontwikkelingen duidt en beleef je beter samen met anderen. Zo opent het fotofestival Bredaphoto in de Grote Kerk Breda met een levensgrote foto van een Iraanse, met hoofddoek, in een bruisende zee. Actueler kan haast niet. Na de gruwelijke moord op de 22-jarige Mahsa Amini vanwege de onjuiste dracht van haar hoofddoek, is de Iraanse bevolking hevig in opstand gekomen voor meer vrijheden. Op het internationaal fotografie-festival in Arles “rencontres d'Arles” kon ik dit beeld afzetten tegen het werk van eenenzeventig vrouwelijke kunstenaars uit de feministische avant- garde van de jaren zeventig. Deze vrouwen schetsten het nieuwe Europese 'vrouwbeeld' van destijds met foto’s om discriminatie, seksisme, sociale ongelijkheden en patriarchale machtsstructuren aan de kaak te stellen. Dwingend beteugelen Ayatolla’s de vrijheid van vrouwen. Zet je de vrij en onbevangen foto’s uit zeventiger jaren af tegen de huidige, steeds sterker door de westerse wereld waaiende conservatieve, tijdgeest dan lijken vrouwen zich in een strakker keurslijf te laten drukken.
Op het einde van zijn leven woonde Vincent van Gogh, onbekend en vaak ook eenzaam in Arles. De herinneringen aan hem zijn extreem tastbaar en zichtbaar in de psychiatrische kliniek Saint-Paul-de-Mausole, onder andere in zijn eigen kamer waar hij verbleef na het afsnijden van zijn oor. Kopieën van zijn schilderijen hangen in de omgeving waar hij ze schilderde. In die periode van één jaar maakte Vincent 143 olieverfschilderijen en meer dan 100 tekeningen, in zijn hele leven verkocht hij trouwens slechts één schilderij. Het zijn beelden die je verbinden met de kunstenaar. Die verbinding met Vincent en de natuur voelen inmiddels talloze bewonderaars wereldwijd.
Het begin van Vincents leven speelde zich af in de Bredase regio, te jong om te kunnen tekenen en schilderen. Creaties van Vincent met herinneringen aan die tijd ontbreken en daardoor voel je zijn aanwezigheid in de stad stukken minder. Toch waren ruim honderd jaar geleden in Breda, waar zijn opa dominee was in de Grote Kerk en zijn moeder ook een aantal jaren woonde, wellicht de meeste werken van Vincent te zien. Een zeer omvangrijk deel van Vincents werken heeft immers eerst bij zijn moeder en daarna jaren bij timmerman Janus Schrauwen op zolder gelegen voordat het voor 2,5 (!)gulden werd opgekocht door marktkoopman Couvreur. In die tijd kon je in een Bredaas café een Van Gogh krijgen als je een pilsje aan Couvreur aanbood. Het is wrang dat creatieve geesten met van de tijdgeest afwijkende ideeën en creaties pas na hun leven waardering krijgen.
Tgv’s vliegen in rechte lijnen, snel en met een hoge frequentie door het landschap om mensen en steden te verbinden. Italiaanse, Franse en Spaanse spoorwegen rollen komend jaar in snel tempo een HSL-netwerk uit in elkaars landen. Hoe anders gaat dat in Nederland, waar de NS zich met een kwaliteitsargument verzet tegen de toegang van deze collega’s tot het HSL netwerken. Tegelijkertijd krimpt de NS eind dit jaar de HSL-lijn tussen Amsterdam en Breda in van ruim 50 naar 8 keer per dag. Voor een bijzondere “van Gogh-TGV” tussen Arles en Breda zal het wachten zijn op buitenlandse spoorwegen. Tot die tijd kun je er alleen over dromen net zoals Vincent slechts kon dromen over de succesvolle verkoop van zijn werken.
