Het plotseling overlijden van een heel goede vriend vanwege een noodlottig thuis-ongeval deed me eens te meer beseffen dat ieder van ons weliswaar door het leven heen stroomt, maar dat voor iedereen uiteindelijk de dood wacht. Soms kan het leven plots van de één op de andere dag stoppen, met een diep emotionele en sentimentele ervaring voor alle betrokkenen tot gevolg.
Tijdens deze pandemie ervaart de culturele sector, één van de hardst getroffen sectoren, diverse keren het abrupt stoppen. Exposities, voorstellingen en presentaties waar maandenlang aan de voorbereiding is gewerkt worden plotsklaps gesloten. Slechts Doorstroomlocaties zonder vaste zitplaatsen mogen deels doorgaan. Dat geldt ook voor de Museum of the Moon expositie in de Grote Kerk Breda. Deze maan, een werk van de Engelse kunstenaar Luke Jerram, komt het best tot uiting in het donker wanneer de echte maan schijnt en de sterren blinken. Jammer dat vanwege de avond-lockdown het doorstromen juist dan stopt.
Het stimuleren van doorstroming van de ene naar de andere woning is een manier om het wereldwijde maatschappelijk probleem van woningtekort en extreem stijgende huizenprijzen aan te pakken. Ouderen wonen vaak te groot, maar zijn honkvast. Ze zijn tevreden met de eigen woning en moeten voor het alternatief, vaak appartementen, meer betalen dan het eigen huis opbrengt en moeten buitenruimte en privacy inleveren. De appartementencomplexen versterken het gevoel van eenzaamheid, terwijl dat juist een groot probleem is bij ouderen. Architect Nick van Dijke wil bouwen tegen eenzaamheid via sociale verdichting, het compact bouwen van kleinere wooneenheden in clusters van zes tot acht woningen soms met een gezamenlijke tuin soms met gezamenlijke huiskamers en ontmoetingsruimtes (BNdeStem, 30-11-2021). Echte waarde toevoeging aan de nieuwe woning is nog sterker als nieuwe bewoners bij de woningbouwvereniging moeten solliciteren en geselecteerd worden op hun gemeenschapszin in plaats van hun portemonnee. (BNdeStem, 02-12-2021). Leven samen met anderen is voor eenzamen in deze super individualistische maatschappij zoveel waardevoller dan in een solistisch flatje. Dat laat hun leven vloeiender naar een einde stromen dan in eenzaamheid een hortende en stotende levensstroom ervaren.
Dit jaar zijn we vanuit ons eigen huis doorgestroomd naar vier tijdelijke woonplaatsen. Dat was noodzakelijk vanwege onze eigen bouwactiviteiten en van de kinderen. Een ideale mogelijkheid om te testen of onze dromen over elders wonen in eigen stad en daarbuiten ook echt kloppen. Zo woonden we telkens een maand in vier droom-opties: gemakkelijk gelijkvloers in de eigen wijk, dynamisch in de eigen binnenstad, luxe in een zonnige en warme binnenstad aan de Middellandse zee en rustig in het aangrenzende buitengebied van de eigen woonplaats. Alle bestemmingen hadden hun voor- en tegens, in de evaluatie viel de keus toch iedere keer op de eigen woning. De doorstorming naar een ander huis staat even “on-hold”, in de hoop dat ons leven nog een tijdje vloeiend mag blijven stromen en niet abrupt stopt. Verdomd jammer dat het onze vriend niet was gegeven om door te stromen.
