Met vier mannen zitten we tijdens onze retraite samen met een tiental zusters in de kerk van het oudste vrouwenklooster van Nederland. Dagelijks staan de zusters o.a stil bij hun op die dag gestorven voorgangsters in de afgelopen 750 jaar, vandaag iemand van 1544. Hoe zou die zuster herinnerd willen worden?
Tijdens de enkele dagen dat we meelopen in het kloosterritme, proberen we ons eigen leven te duiden. Je voelt dat stilte veel kan geven, stil zijn maakt je alert voor de essenties in de onderlinge communicatie. Zo raken we tijdens de lunch aan de praat met de enige andere gast, een jonge vrouw. Het valt op dat ieder van ons zichzelf beschrijft met gebruikelijke weetjes over z’n familiesamenstelling, maar vooral met de werkervaring. Is het arbeidsverleden wel zo kenmerkend, terugkijkend op het leven van een overledene hoor je toch veel vaker de bijzondere talenten en eigenschappen. “Met welk talent willen wij herinnerd worden” werd ons retraite-thema en kunnen we ons daar in de toekomst nog sterker op profileren?
Normaal is het onmogelijk om op de hoogste kerktoren van Nederland te staan, dankzij de restauratiewerkzaamheden is het via de bouwlift slechts een kleine moeite. De dakbedekker is de leistenen op het bovenste puntje van de Domtoren in Utrecht voorzichtig aan het vervangen. Op de begane grond trekken de ogen van voorbijgangers naar de hemel. Op dit hoogste punt kun je zien hoe ver de liefde en vakmanschap van de beeldhouwers reikte, want alleen vanuit die hemel kun je de fraai vormgegeven natuurstenen boven op de toren bewonderen. Wie anders kon ze immers in de tijd waarnemen? Het is een kunstzinnige uiting van het christendom dat in 1500 jaar onze cultuur én moraal heeft vormgegeven, wellicht hebben ‘we’ daar in deze tijd iets te radicaal afscheid van genomen (Yvonne Zonderop, NRC, 21-04-2018). Het lukt me al vele jaren om in de 40 dagen vastenperiode na de carnaval, slechts een lunch- en avond maaltijd en non-alcoholische dranken tot me te nemen en niet te snoepen. Diepmenselijke noties zoals naastenliefde geef ik in deze vastenperiode wat makkelijker een plek dan de nootjes die naast mijn Spa Rood vlak voor mijn neus op het cafétafeltje staan. Terwijl ik ontzettend van tussendoortjes en drankjes kan genieten kost het me toch maar een kleine moeite om ervan af te blijven.
Singularity Hub meldt dat door tal van medische interventies veroudering is te vertragen of zelfs is om te keren waardoor de maximale menselijke levensduur deze eeuw dramatisch zal stijgen. De levensverlenging is een belangwekkend thema, maar tegelijkertijd blijkt steeds meer dat onze eerste levensjaren (zelfs in de baarmoeder) ons verder leven tekenen. De onbevangenheid kenmerkend voor onze kindertijd verdwijnt in ons verdere leven achter diverse lagen, “overleven” wordt daarna belangrijker dan “leven”. Beetje bij beetje zijn velen van ons kwijtgeraakt wat we zelf belangrijk vonden (Rob de Leeuw, Volkskrant, 16 maart 2023). Kortom, tijdens ons leven eerst onze eigen kindertijd herinneren zodat anderen straks bij onze dood stil kunnen staan bij onze, in onbevangenheid, nog verder ontwikkelde mooie talenten.
