Dilemma’s dwingen in het leven tot moeilijke
keuzen. Twee van onze dochters bevielen de eerste twee maanden van 2018 van hun
eerste kind. Als ouders wil je zo’n bevalling graag in de directe omgeving van
je kinderen beleven. Dat is nogal ingewikkeld als de ene in Utrecht
woont en de andere in Nieuw-Zeeland, een nadeel van de globalisering van ons
gezin.
De econoom Dani Rodrik gaf al in 2007 aan dat
globalisering tot lastige keuzen leidt, zelfs voor een ‘trilemma’ kan zorgen
(NRC 10 maart 2018). Zo kan globalisering niet tegelijkertijd samengaan met
democratie en behoud van de nationale soevereiniteit. Van deze drie kan een
land er slechts twee tegelijk hebben. Wie wil deelnemen aan steeds diepere
internationale integratie (een mix van globalisering en democratie), moet zich
schikken in steeds ingrijpendere gemeenschappelijke regels en standaarden. Dat
geldt voor landen, maar misschien ook voor gezinnen. Wil je een diepere
integratie van culturen in je uitgebreide gezin dan kun je niet blijven
vasthouden aan de eigen oorspronkelijke gezinscultuur.
Planning maakt het nemen van beslissingen soms
wat makkelijker, zeker als de geboorte op de geplande uitgerekende datum
geschiedt. Dat was het geval met kleindochter Ivy in Nieuw-Zeeland. We waren
vijf dagen tevoren geland.
Voor ons als grootouders waren de daaropvolgende
vijf weken een ware belevenis. Het is mooi om de Engelse koloniale invloed te
zien op het Nieuw-Zeelandse kraamzorgmodel (ziekenhuissfeer in kraamkliniek,
geen kraamhulp thuis, tot 6 weken na bevalling regelmatig huisbezoek van verloskundige). Veel mooier
is de waarneming dat je eigen kinderen direct na de bevalling als een blad aan
de boom omdraaien en veranderen in ervaren ouders. Het meemaken van
zo’n eerste levensteken van een kleinkind is daarmee een echte belevenis.
Vrij snel na terugkeer in Nederland volgde de
niet op dat tijdstip geplande geboorte van kleindochter Lara, zes weken te
vroeg. Je staat verwonderd te kijken naar het leven van zo’n
klein poppetje. Na slechts 34 weken werken alle organen op eigen kracht. We
denken dat we als mensen in deze digitale wereld veel kunnen, maar dat valt
geheel in het niet als je beseft en ziet wat moeder natuur in 34 weken voor
elkaar krijgt. De moedermelk komt vanzelf op gang en kleine Lara weet gelijk al
hoe ze die binnen moet krijgen. Iedere geboorte blijft een wonder.
In onze belevenis-economie wil de
klant niet alleen een product of dienst maar een met dat product of
dienst geassocieerde beleving (Wikipedia),
liefst een gedenkwaardige belevenis. Ook binnen de harde wetenschap heeft dat
effecten. Bijvoorbeeld in de geschiedkundige literatuur verdwijnen droge
wetenschappelijke artikelen met historische opsommingen naar de achtergrond,
historische romans laten ons de historische periode beleven.
Arnoud–Jan Bijsterveld, hoogleraar Cultuur, vroeg
onlangs bij de presentatie van zo’n historische roman aandacht voor inleven in
plaats van slechts beleven. We beleven van alles, maar we
nemen niet de tijd om ons in te leven in de ander.
Laten we proberen te begrijpen wat de ander
meemaakt, ons empathisch op te stellen en daardoor ook meer van zijn of haar culturele
waarden en normen te begrijpen. Dat zou het accepteren van gemeenschappelijke
waarden en normen in deze globaliserings-tijd ook in ons gezin weleens
makkelijker kunnen maken. Al blijft de geboorte van prachtige kleinkinderen
voor ons gelukkig geen dilemma noch trilemma, gewoon een prachtige combi van
leven, beleven en inleven.
