VREDE

Al Gore heeft de Nobelprijs voor de Vrede gewonnen voor zijn inzet voor het milieu, een schoolvoorbeeld van ‘global thinking’. Tegelijkertijd zien we in Europa een opvallende vorm van ‘acting local’: hoe meer Europa één wordt, hoe sterker bij sommigen de behoefte groeit om hun eigen cultuur te benadrukken. Waar men het vroeger waardeerde dat een buitenstaander z'n uiterste best deed om een vreemde taal te spreken, ligt nu de nadruk op de kleinst mogelijke verspreking van de vreemdeling, als bevestiging van zijn ‘anders-zijn’. Virtuele muren worden opgetrokken rondom de eigen cultuur, het lijkt een kwestie van tijd dat die muren ook fysiek worden.
     De felle reacties op de uitspraken van prinses Maxima over de multiculturele samenleving spreken boekdelen. Zelfs haar uiterlijke schoonheid wint het niet meer van haar ‘vreemdelingschap’. De innerlijke schoonheid van haar gedachten over het samenleven van diverse culturen botst met het idee van anderen dat culturen niet mogen integreren. Niet samen, maar hooguit een naast elkaar leven.
     Sommigen willen extra trots zijn op hun eigen cultuur, maar lijken weinig acht te slaan op de grondvesten van die eigen cultuur. Europa is gebaseerd op joodse, christelijke en humanistische normen en waarden, liefde voor elkaar ongeacht ras, geslacht of afkomst. Die basis lijkt te wankelen en beschaving blijkt vaak een dun vernislaagje. Voor de verschrikkelijke gevolgen daarvan hoeven we maar een dagje te rijden, naar het voormalige Joegoslavië. Daar kunnen we als Europeanen toch verre van trots op zijn. Wie voorkomt dat er opnieuw stammenoorlogen uitbreken tussen verschillende culturen in Europa? Die persoon verdient pas echt de vredesprijs.

UITVOERING

Het is de nachtmerrie van elke musicus: tijdens een uitvoering breekt een snaar. Je hebt alles zorgvuldig voorbereid: de partituur uitgebreid bestudeerd, talloze malen geoefend, de zaal bekeken, je instrument gestemd, het programma doorgenomen en op tijd naar bed gegaan. En dan toch, net in het moeilijkste gedeelte, op een moment dat het even iets stroever loopt dan je wenst, gebeurt het onvermijdelijke; een snaar breekt. Een onmogelijk moment, want je wilde net die volgende passage gebruiken om weer lekker in je ritme te komen.
     Het liefst zak je door de grond, maar alle ogen zijn op jou gericht. Je moet verder, maar de fout verdoezelen lukt niet. Je probeert jezelf te herpakken, terwijl tegelijkertijd treed je als het ware uit jezelf en zie je jezelf stuntelen. Allemaal fracties van seconden, die uren lijken te duren.
     Strompelend pak je de draad weer op. Je wilt toch nog vlotjes de finish halen, ook al is het een beroerde eindtijd. Gelukkig heb je ook geleerd je kruit niet aan het begin geheel te verschieten en gelijkelijk over de uitvoering te verdelen. De geplande uitsmijter helpt je over de uitglijder heen te komen in plaats van strompelend de finish te bereiken. Het vervelende gevoel blijft, maar hartverwarmend is de reactie van andere musici en sporters die het gevoel zelf zo goed kennen. Volop getraind en toch gestruind. Ze weten jouw gevoelige snaar te raken waardoor je toch weer de draad oppakt. Dat ultieme gevoel blijft trekken: ooit zal de uitvoering perfect zijn.

ANGSTEN

Zo'n 800.000 Nederlanders zijn bang voor de tandarts, zo bang dat ze hun tanden niet regelmatig laten controleren. Pas als de pijn ondraaglijk wordt, gaan ze, vaak na een speciaal trainingsprogramma om te wennen aan het piepende geluid van de boor.
     Zelf vind ik een bezoek aan de tandarts ook geen feest. Al kan ik wel tegen boren zonder verdoving: liever wat pijn dan zo’n gevoelloze kaak. Misschien kan rode peper in de toekomst uitkomst brengen, althans als we er hetzelfde op reageren als muizen. Verdoving in combinatie met rode peper houdt de spieren actief en verdooft de zenuwen. Maar zover is het nog niet.
     Mijn tandarts is een kei in gaatjes vullen. Ze beoefent die kunst ook buiten haar beroep, ze heeft handicap 3, ze kan dus extreem goed een golfballetje in het putje slaan. Bij een wortelkanaalbehandeling is een misser heel pijnlijk, dus het is fijn dat mijn tandarts een zo'n goed puttende professional is. De rekening ligt altijd snel op de mat, praatjes vullen immers geen gaatjes, maar pittige nota's wel. Zo'n golfdrive kost natuurlijk een flinke duit.

Toch zijn de nota bedragen altijd nog lager dan die van de orthodontist. Is tanden rechtzetten dan zoveel moeilijker dan gaatjes vullen? Of zijn orthodontisten banger dan tandartsen ..... voor een saldotekort? Zo heeft iedereen recht op zijn angsten, niet alleen de patiënt, ook de behandelaar.

VLIEGEN

De zoon van een vriend heeft een baan bij een luchtvaartmaatschappij, goed nieuws voor zijn papa! Wel moet hij nog op eigen kosten voor € 35.000 trainen op een flightsimulator, een speciale training gericht op het vliegtuigtype waarop hij straks mag vliegen. De algemene pilotentraining kostte al € 85.000. Leren vliegen is duur, die centjes moeten de leerling-piloten zelf ophoesten, vandaar hun aardige salaris.
     De glamour rondom vliegen is in de loop der jaren geheel verdwenen. Het is een vechtmarkt geworden, waar alles veiligheid en kostenreductie centraal staan. Je moet uren van tevoren aanwezig zijn, het vliegtuig moet op tijd vertrekken, anders koste een ' slot' veel geld. Gisteren vertrok ik uiteindelijk te laat, de copiloot bleek nog op een vertraagde vlucht te zitten. Nat als bij de NS, vertraging vanwege logistieke problemen.
     Vervolgens kun je, opgevouwen tussen twee stoelen, voor veel geld een glaasje jus d'orange kopen. Het lijkt steeds meer op veetransport. Al is de glamour geheel verdwenen, toch blijft het bijzonder om zo ineens in een andere cultuur te belanden. Wat dat betreft blijft vliegen bijzonder. Vroeger wilde je graag piloot worden, nu ben je blij met een baan waar je af en toe mag vliegen. Een topsalaris is niet meer nodig, want een treinretourtje Groningen is vaak duurder dan een vlucht binnen Europa. Maar met die lage kosten is echter ook het genot weggesneden. Misschien moeten we toch maar weer terug naar de Zeppelin tijd? Die vliegt langzamer, maar de totale reistijd zal niet veel langer zijn dan met een vliegtuig en de pilotencursus is een heel stuk goedkoper.