Nu goed onderwijs steeds belangrijker wordt in een opkomende kenniseconomie (waarin schaarste centraal staat), kon je erop wachten: in ’t Gooi is de eerste privé basisschool in Nederland geopend, een klasje van vier kinderen. De kinderen worden al jong rijp gemaakt om zeggenschap en macht uit te gaan oefenen, een succesvolle toekomst vol rijkdom tegemoet. Allereerst moeten de ouders wel jaarlijks € 12.000 meebrengen voor deze exclusieve scholing.
Elitevorming is van alle tijden soms meer, soms minder zichtbaar. De Britse en Franse elite toonden zich altijd al duidelijk met kastelen, jachtpartijen, uitgebreide hofhoudingen en speciale kostscholen. Het waren jongens die geboren waren om te heersen en daartoe ook op de wereld zijn gezet. De financiële barrières naar het gewone volk werden hooggehouden, men trouwde binnen de eigen kring en het bestedingspatroon vereiste veel kapitaal.
Volgens wetenschapper Tom de Booij is de economische en politieke macht in Nederland altijd in handen geweest van elites. Vroeger bestond die uit Nederlandse landadel, die in de 16e en 17e eeuw een geldinjectie van koopmannen nodig had om het hoofd boven water te kunnen houden. Tot eind 20ste eeuw was de elite verenigd in hun Nederlandse sociale en zakelijke afkomst. Hun financiële instellingen waren nauw met elkaar verweven via participaties in elkaars aandelenkapitaal. De Nederlandse toplaag is altijd een typische handelselite van kapitaalkrachtige koopmannen geweest. Handel vraagt om een 'open' cultuur. Ogenschijnlijk vermengt deze elite zich makkelijker met de maatschappij. Na de rumoerige jaren zestig verdween de elite wat naar de achtergrond: de prinses trouwde met een burgerjongen, geld werd minder belangrijk.
Zo’n privé schooltje wekt de schijn dat een deel van de elite zich weer wil onderscheiden. Of zijn dit slechts uitwassen van de ‘nouveau riche’? Want de echte elite heeft idealen en weet de waarde van hun eigen privileges in twijfel te trekken. Ook het gewone volk moet trots leren zijn op zichzelf te, op eigen kracht zich te verheffen lukt ze niet. Voor die kennis is een idealistische elite nodig. Schaars zal die kennis blijven, daar zorgt de elite wel voor.
