Het blijft verrassend hoeveel overeenkomsten er zijn tussen ogenschijnlijk totaal verschillende projecten. Zo bladerde ik door het boek Van blufpoker tot monumentenprijs, waarin Frans Horsten de restauratie van het begijnhof in het Vlaamse Hoogstraten beschrijft.
Restauratie is vrijwel altijd een uitdagend en soms schijnbaar onmogelijk traject. In de Lage Landen zijn nog maar weinig begijnhoven over. Deze gemeenschappen ontstonden in de 12e en 13e eeuw toen religieus geïnspireerde vrouwen reageerden op de decadente toestanden binnen de kerk. Ze streefden naar een directe relatie staat met god en niet via de omweg van de decadente kerk. In de Nederlanden gingen de begijnen samenwonen in begijnhoven, wat hun voortbestaan verzekerde. Elders verdwenen de begijnenhoven weer, maar in Amsterdam, Breda en in Vlaanderen bleven ze bestaan.
Tijdens perioden van welvaart vallen historische gebouwen vaak ten prooi aan vernieuwingsdrift. Oude stadcentra zoals Brugge en Gent zijn nu geliefd vanwege hun authenticiteit, maar bleven alleen bestaan omdat deze steden na hun gouden periode te arm waren om grootschalige vernieuwingen door te voeren.
Gelukkig groeit het besef dat restauratie belangrijk is voor het behoud van cultureel erfgoed. Het begijnhof in Hoogstraten uit 1340, was tot ruim 10 jaar geleden een bouwval, maar is inmiddels prachtig gerestaureerd en heeft meerdere monumentenprijzen gewonnen, waaronder de Europa Nostra Award. Frans Horsten vat restauratie mooi samen in zijn boek: " In essentie is restauratie niet meer dan zorgen voor continuïteit van het verleden, met respect voor wat is en met oog voor de toekomst”. Monumentenzorg heeft een 'vertragende functie' in onze chaotische maatschappij. Monumenten dwingen ons stil te laten staan bij authenticiteit en de essentie van de dingen.
Ook de verbouwing van het ziekenhuis is een bijdrage aan de continuïteit van het verleden, respect voor wat was en oog op de toekomst. Één collega geniet de hele dag van dit soort restauraties, op het werk in het ziekenhuis en thuis in één van de begijnhofhuisjes van Hoogstraten.
