Volgens socioloog Hartmut Rosa willen we alles om ons heen kennen, snappen, begrijpen, ontdekken, voorspellen, berekenen, controleren en gebruiken, in een eindeloze groeizucht. De mens wil haar omgeving verklaren, wil orde in de chaos scheppen. Autocratische leiders zoals Poetin en Xi gaan nog verder in het verzamelen van data, zij kunnen het zich niet veroorloven om bij het uitoefenen van macht afhankelijk te zijn van het toeval dat hun opdrachten niet worden uitgevoerd. Het gebruik van technologie heft dit nadeel op, de machine komt immers niet in opstand. Voordat de technologieontwikkeling zo ver doorschiet dat de macht van de machine gaat uitstijgen boven die van de mens is het misschien goed te beseffen dat onze datahonger voor een groot gedeelte gebaseerd is op het ontbreken van vertrouwen in de ander. Daar ligt gelijk ook de ruimte om in onze overspannen levenswijze vol prestatiedruk en burn-out op zoek te gaan naar onthaasten. Wanneer we inzetten op vertrouwen in de ander, hoeven we minder te controleren, data te verzamelen en te interpreteren en ontstaat ruimte voor een andere tijdsbeleving waarbij we een nieuwe band met de wereld kunnen smeden. Een band die zich meer richt op de lange termijn dan op het snelle korte termijnresultaat.
Toen destijds de architecten en bouwers de eerste steen legden voor een nieuwe kathedraal deden ze dat in de wetenschap dat ze het voltooide bouwwerk nooit zouden zien. Onlangs discussieerden we in onze Grote Kerk over dit “kathedraal denken”, een lange termijn denken dat beter aansluit bij het stimuleren van duurzaamheid. Eigenlijk als goede voorouders zorgen voor komende generaties. Het is mede gebaseerd op het besef dat we als mens onlosmakelijk verbonden zijn met de aarde, een levend en ademend organisme dat in een duistere ruimte hangt en zich door het heelal verplaatst. Bij de inleiding stond ik o.a. stil bij de Maori in Nieuw-Zeeland. Hun begrip Whakapapa verbindt alle eerdere en nog komende generaties met het land, de zee, de lucht en het buitenste universum. Daags na mijn inleiding kreeg onze kleindochter Ivy van vijf aan de andere kant van de wereld op school een Principal's Award uitgereikt voor o.a. het perfect uitdragen van de Whakapapa (cultuur)waarde: Whakawhanake. Is het toeval, of is de verbinding tussen generaties in ons gezin zo sterk dat ze met gemak de wereld overschiet, ook zonder een gezamenlijke foto.
