NOOIT TE OUD VOOR VERNIEUWING

Vernieuwing kent geen leeftijd. De reactie van onze kleinkinderen op hun cadeautjes blijft keer op keer verrassend. Juist de meest onverwachte cadeaus zijn ‘vet’. Dit keer was het een groen pistool dat tientallen bellen gevuld met rook tegelijk uitblies. Eén voor één knapten ze kapot, waarna alleen een rookpluim overbleef. Die verwondering en verrassing – op een ander niveau moeten de Oekraïners ook gevoeld hebben toen de laadkleppen van een containertruck opengingen en een zwerm drones opsteeg. Ook daar bleven enkel rookpluimen achter- dit keer op Russische militaire vliegvelden. Zelfs doorgewinterde defensiespecialisten waren onder de indruk van deze innovatieve defensietool.

     Innoveren vraagt meer dan imiteren. Een jaloerse Trump wilde met een militaire parade macht en vernieuwing uitstralen, net zoals Fransen dat jaarlijks doen. Hoewel de stad Washington deels naar Parijs’ voorbeeld is ontworpen, blijft het lastig om dezelfde grandeur te evenaren. De straten van de Amerikaanse hoofdstad zijn nu eenmaal te smal en te kort om ook maar in de buurt te komen van de imposante Avenue des Champs-Élysées. Het liefst zou Trump van het Witte Huis een soort Versailles maken. Maar hij is geen Lodewijk XIV, al deelt hij diens bestuursstijl en strategie: gericht op dominantie, centralisatie en nationale belangen. De rest van Europa wist in het verleden de expansiedrift van Lodewijk XIV te beteugelen via coalities, economische druk en diplomatie. Diezelfde aanpak van Europa kan ook vandaag nodig zijn om Trump te beteugelen. De EU bouwt voort op de historisch ontwikkelde strategie: samenwerking en machtsevenwicht als basis voor stabiliteit en vrijheid in een onrustige wereld. Authentieke vernieuwing vraagt een op historie gebaseerde visie, geen bravoure of imitatie.

     Innovatie hoeft niet altijd uit iets nieuws te bestaan, soms lukt het met iets ouds. Meer dan een eeuw geleden verdween tijdens een restauratie een mummiekat uit de Grote Kerk van Breda, pas in 2020 dook hij weer op. Zes eeuwen geleden is hij als bouwoffer in de muur gemetseld. Dankzij moderne wetenschappelijke technieken werd de ouderdom vastgesteld, en via eigentijdse educatieve en communicatieve middelen werden kinderen erbij betrokken. Het resultaat: een krachtig, nieuwswaardig verhaal dat door de landelijk media, zoals het Achtuurjournaal, breed werd opgepikt. Vernieuwing zit niet alleen in het nieuwe- het zit ook in de manier waarop je iets presenteert. Je bent nooit te oud om vernieuwend te zijn.

MENS ZIJN DOOR VERBONDENHEID

Dinsdag 27 mei 2025 is het boek Mens zijn door verbondenheid van Kees Sol gepresenteerd in de Grote Kerk Breda. Een inspirerende bijeenkomst waarin de thema's uit het boek, verbondenheid en kathedraal-denken, centraal stonden. Ad van Drunen: "Het boek is een aanrader voor iedereen die gelooft in samenwerking, reflectie en het bouwen aan de toekomst! "

Voor slechts € 23,50 kom je in het bezit van dit overzichtelijk, thematisch ingedeelde boek. Een must have die je kunt kopen bij boekhandel Van Kemenade en Hollaers, Ginnekenweg 52-54 te Breda. Ook te bestellen via een mailtje aan keessol@gmail.com en een betaalverzoek van € 23,50 (inclusief verzendkosten). Je kunt met elke bank in Nederland betalen.

https://www.ing.nl/payreq/m/?trxid=g4HfkpKGq8M8MGAeVPVeIBoaMxTMH2kh

 

WAAR VAKMANSCHAP EN WAARDEN ELKAAR RAKEN

 

+++++++++++++

LET OP :

Boekpresentatie: dinsdag 27 mei a.s. in Grote Kerk Breda

voorinschrijving, Mens zijn in Verbondenheid, € 19,50

+++++++++++++

Tijdens ons verblijf in het prachtige Lissabon zitten we vlak aan de snelstromende Taag. In het naastgelegen Pantheon ligt voetbalicoon Eusebio in een pontificale tombe, in stilte opgebaard. Even verderop op een druk pleintje, staat een olijfboom waaronder de as is uitgestrooid van Nobelprijswinnaar José Saramago, pal tegenover het museum gewijd aan zijn leven. Twee iconen, twee manieren om met herinnering en betekenis om te gaan, zwijgend of onder een immer bewegende boom. In één van mijn meest favoriete boeken, Stad der blinden, beschrijft Saramago de menselijke moraal als een dun laagje beschaving dat snel afbrokkelt, heel fragiel en kwetsbaar. In extreme situaties zorgen agressieve onderdrukkers ervoor dat gewone mensen veranderen in roofdieren. Ook in de huidige wereldorde zien we hoe leiders als Poetin en Trump ethische structuren afbreken, de ethiek wordt overschaduwd door de schaduw van de macht. Diezelfde dag melden digitale media witte rook bij het conclaaf. De wereldwijde belangstelling voor de presentatie van paus Leo XIV is opvallend, zijn moreel gezag lijkt boven de macht te staan. Zijn innerlijke overtuiging lijkt ook niet-gelovigen in deze donkere tijden enig houvast te bieden: de hoop dat een innerlijk moreel kompas belangrijker is dan materieel gewin.
     Al wandelend naar ons hotel door de smalle straatjes van Alfama, de oudste wijk, zie je vaklieden in kleine gespecialiseerde zaakjes, van bakkers tot kappers. Vakwinkels die helaas uit onze binnensteden zijn verdwenen. Voor Richard Sennett (The Craftsman, 2008), gaat vakmanschap verder dan techniek, goed werk is niet alleen technisch, maar ook ethisch. In het meester-gezel systeem wordt het morele kompas van de beroepsgroep doorgegeven, leert de gezel méér dan de overdracht van kennis. De loyaliteit van de vakman is vaak sterker met het ambacht en de beroepsgroep dan met een individuele werkgever of machthebber. Zo lopend door de smalle straatjes kun je hier ook die cultuur wat snuiven, de wil van de echte professional om het goede te doen in dienst van het vak en de samenleving.

     Zijn professionals loyaal aan hun vak, de opleiding, hun eigen morele overtuiging of naar hun leidinggevenden of politieke top?  De vraag kwam op bij de reactie van ambtenaren op het Gaza beleid van het huidige kabinet en die van Harvard wetenschappers op de destructieve acties van Trump. Vertrouwen we op ons geloof, vakopleiding, instituties of de politieke macht?  Ware professionaliteit en vakmanschap vraagt een morele houding die verder gaat dan gehoorzaamheid aan macht, aldus Aristoteles; het goede doen, soms tegen de stroom in. Ons individuele morele kompas biedt ons de kans te kiezen uit twee mogelijkheden: blijven zwijgen of in beweging komen, zelfs tegen de stroom in.

Verborgen liefdes en angsten delen

Net als in 2020 (de start van de coronacrisis) en in 2022 (de inval van Moskou in Oekraïne) ging de start van carnaval gelijk op met de start van een nieuwe wereldcrisis. Trump en Zelensky hadden een felle woordenwisseling in het Witte Huis. Juist op die avond zong ik samen met een vriend in een bomvol café, begeleid door een carnavalsband, een oud Beatles nummer. We all live in a yellow submarine, waarin we op een vreugdevolle plek ontsnappen aan de harde realiteit, paste toevallig uitstekend bij de nieuwe geopolitieke situatie. Na de eerste tonen verdwenen mijn angstige gevoelens over de belachelijke opstelling van Trump en gingen we samen los. Volgens filosofen hebben mensen juist tijdens een crisis een diepgewortelde behoefte aan rituelen, vieringen en collectieve uitingen van vreugde. Een feest als uitlaatklep om hoop op verbondenheid te behouden, te laten zien dat leven ook luchtigheid en vreugde mag kennen. 

 

Tijdens deze carnaval kwam daar nog een triest bericht bovenop, het overlijden van Dieuwertje Blok. In de 70’er jaren was ik net als veel andere mannen verliefd op Linda Ronstadt én op Dieuwertje. Als ik Dieuwertje zag, zag ik Linda en andersom. Linda, Amerikaanse, had een prachtige, vriendelijke, innemende, warme, toegankelijke Europese uitstraling. De foto op haar LP-hoes was onweerstaanbaar. Ik zag veel overeenkomsten tussen haar en Dieuwertje. Van jaloezie was zeker sprake toen ik op een Franse camping een man uit Noord-Holland tegenkwam die een tijdje verkering met Dieuwertje had gehad! Zelf ben ik nooit verder gekomen dan een keertje op gepaste afstand met haar samen oplopen op station Rotterdam CS. Heel triest dat ze is overleden en dat de gezellige decembermaand nu wat minder warm aanvoelt door het verlies van mijn liefdevolle presentatrice van het Sinterklaasjournaal. 

 

Iedereen heeft last van angsten, mijn persoonlijke angst zit in het verlies van controle zowel op persoonlijk als maatschappelijk vlak. In mijn werkzame leven als ziekenhuisbestuurder was omgaan met onzekerheden de essentie van leidinggeven. In een tijdperk van digitale en geopolitieke transformatie beïnvloeden persoonlijke en maatschappelijke angsten elkaar. Zeker als ouder ben je angstig of je kinderen en kleinkinderen ondanks hun opvoeding kwetsbaar zijn voor digitale manipulatie met algoritmes, filterbubbels en desinformatie. Het is niet verwonderlijk dat de zeer ingrijpende Netflix-serie Adolescence veel ouders bezighoudt. Ze weten onvoldoende wat de taal is van sociale media en hoe in de serie jongens daardoor vatbaar worden voor online radicalisering, giftige mannelijkheid en vrouwenhaat die zelfs tot destructieve daden leiden. 

De voortdurend veranderende wereldorde, in combinatie met de doelbewuste inzet van chaostheorie door machtsbeluste politici, zorgt bij velen, waaronder mijzelf, voor toenemende onzekerheid. Beide onderwerpen versterken de diepgewortelde angst voor verlies van controle.

Het samen leven in een (gele) duikboot stond bij de Beatles voor saamhorigheid, een oproep tot gemeenschap en verbondenheid. Juist in die verbondenheid kunnen we gezamenlijk weerstand bieden tegen deze bewust gecreëerde angsten met destructieve gevolgen voor degenen die ons dierbaar zijn. 

25 jaar Keescafé. Tot 25-05-2025  kun je tegen overmaking van € 19,50 (excl. eventuele verzendkosten) inschrijven voor Mens zijn door verbondenheid, hard-coverboek ,160 pagina’s dik, daarna € 23,50. 

Tikkie: Voorinschrijving boek 25 jaar Keescafé’s. 

Ik heb een betaalverzoek gemaakt van € 19,50 voor Voorinschrijving boek Kees Sol. Je kunt met elke bank in Nederland betalen. Dank je wel! https://www.ing.nl/payreq/m/?trxid=0ftpt9WqfHgdca7SNqfJJwiuQjj3s6mK

 

Feiten én gevoel, een nieuwe kijk op het weer en de wereld

 

De temperatuur voelt bij ons vaak anders aan dan wat de thermostaat aangeeft. Het KNMI introduceert dit jaar een slimme nieuwe weerindex, die niet alleen de werkelijke temperatuur laat zien, maar ook hoe koud of warm het écht aanvoelt. Deze nieuwe benadering van het weer weerspiegelt een bredere trend: we zien steeds meer in dat onze ervaring van de wereld wordt bepaald door meetbare feiten én persoonlijke beleving. Emoties zijn cruciaal bij het begrijpen van feiten en geven er betekenis aan. Feiten en gevoel zijn dus geen tegenpolen, maar vullen elkaar juist aan, Het is én én, niet of of.  Filosofen zoals Martha Nussbaum gaan nog verder: zij stellen dat in deze combinatie, emoties onthullen wat we écht belangrijk vinden in het leven.

 

In deze tijd gedragen machtige leiders en superrijken zich alsof ze alles mogen bepalen. Populisten zorgen expres voor verdeeldheid door in te spelen op ongefundeerde angsten, waar de feiten minder belangrijk zijn dan wat mensen voelen en waarnemen. Juist daarom zijn tegengeluiden zo belangrijk, zoals die van bisschop Mariann Budde uit Washington. Tijdens een kerkdienst met de nieuwe president en veel van zijn aanhangers, riep zij politici op om kwetsbare groepen, zoals migranten, te beschermen. Ze vroeg aandacht voor menselijk leed en benadrukte het belang van individuele menselijke waardigheid.

Roman Krznaric stelt in zijn boek Geschiedenis voor Morgen dat we in tijden van crisis lessen uit het verleden moeten halen om onze toekomst vorm te geven. De geschiedenis laat zien wat er gebeurt als woorden betekenisloos worden en menselijke waardigheid wordt genegeerd. Thomas Mann schreef in 1936 dat we net als kunstenaars nieuwe dingen moeten creëren met elementen uit het verleden – met respect voor traditie én oog voor de toekomst.
De huidige oppositie lukt het vaak niet om feiten én emoties te verbinden, terwijl daar juist nu behoefte is. Door emoties in combinatie met feiten te gebruiken, kunnen we beter onderscheiden wat goed en slecht is. We wachten op bevlogen politici en visionairs die daarmee laten zien wat écht belangrijk is en waar ze voor willen vechten. 

 

De aantrekkingskracht van warmere landen, zeker in de wintermaanden, blijft onverminderd groot. Wie wil er niet af en toe ontsnappen aan het grijze, koude Nederland? Zelf vind ik emigreren te drastisch, maar warmte, rust en ruimte blijven verleidelijk. Ook na de Brexit trekken Britse gepensioneerden massaal naar de zon in Europa. Lanzarote verwelkomt jaarlijks 5,7 miljoen Britse bezoekers, bijna 40% van alle buitenlandse toeristen. Gelukkig kiezen ze zowat allemaal voor all-inclusive resorts, waardoor de vissersdorpjes hun charme behouden. Op een januarimorgen, toevallig "blue monday", ontbijten we heerlijk buiten op ons terras, terwijl de opkomende zon schittert boven de Atlantische Oceaan. De golven klotsen rustig tegen de kade. Hier voelt zowel de echte als de gevoelstemperatuur precies goed. Het contrast met de kille, natte januarimaand met thuis kan niet groter zijn. Feiten en gevoel zijn hier geen tegenpolen, maar versterken elkaar perfect.