Wat wil je worden als je groot bent? Ieder kind op de basisschool kan die vraag direct beantwoorden. Van jongs af aan worden levensdoelen namelijk al gekoppeld aan carrièreambities. Gepensioneerden daarentegen schetsen terugkijkend op hun levensloop vaak een heel ander beeld. Ik sprak afzonderlijk en open met twee gepensioneerden over hun leven en over de essentie van het bestaan. Beiden hadden in hun werk hun droom gerealiseerd, een toppositie: de één in de bancaire sector, de ander in de medische wereld. Ze hadden materieel alles bereikt waar starters alleen van kunnen dromen, maar uiteindelijk kwam de essentie van het leven voor hen neer op het plezier van en de inzet voor hun nageslacht. De binding met hun geboortegrond en de waarden en normen uit hun kinderjaren bleken toch van groot belang voor de verdere invulling van hun levensdoelen.
Veel bucketlists staan vol met het vergaren van nieuwe ervaringen, zoals het lopen van een marathon, het bezoeken van wereldsteden en het maken van verre reizen. Waarom juist die nieuwe ervaringen? Zijn we ons wel voldoende bewust van onze eerdere ervaringen? Misschien is het herbeleven van wat onbewust is opgeslagen wel veel belangrijker om meer uit het leven te halen. Toegegeven, van mijn eigen kinderjaren herinner ik me niet veel. Toch blijkt in die periode veel onbewust te zijn opgeslagen, ervaringen die de rest van je leven kleuren. Die kinderjaren zijn echter niet gemakkelijk terug te halen, zeker uit een tijd waarin we niet elke beweging met een foto en tekst op sociale media vastlegden.
Gelukkig leeft mijn moeder nog en beschikt zij over een gedetailleerd langetermijngeheugen. Tijdens een lunch met mijn 93-jarige moeder en een buurmeisje dat ze voor het laatst zag toen die nog vier jaar was, bleek dat onbewust opgeslagen herinneringen ook op latere leeftijd bewust gemaakt kunnen worden. Het werd een lunch waarin ervaringen uit onze vroegste levensjaren, na veertig jaar heel bewust en concreet werden. De vraag “Wie was ik toen ik klein was?” bleek een soort bucketlist met onbewuste herinneringen, die meer nieuwe levenservaring opleverde dan de vraag “Wat wil je worden als je groot bent?” “Wat is echt belangrijk in het leven, tante Bep?” “Liefde én aandacht, échte aandacht.”