Dilemma’s in het leven dwingen ons vaak tot moeilijke keuzes. Twee van onze dochters kregen in de eerste twee maanden van 2018 hun eerste kind. Als ouders wil je zo’n geboorte graag van dichtbij beleven. Dat wordt echter lastig als de een in Utrecht woont en de ander in Nieuw-Zeeland — een nadeel van de globalisering van ons gezin.
De econoom Dani Rodrik stelde al in 2007 dat globalisering tot lastige keuzes leidt en zelfs een ‘trilemma’ kan veroorzaken (NRC, 10 maart 2018). Globalisering kan namelijk niet tegelijkertijd samengaan met democratie en het behoud van nationale soevereiniteit. Van deze drie kan een land er slechts twee combineren. Wie wil deelnemen aan diepgaande internationale integratie (een combinatie van globalisering en democratie), moet genoegen nemen met steeds meer gedeelde regels en standaarden. Dit geldt voor landen, maar misschien ook voor gezinnen. Wil je een diepere integratie van culturen binnen je uitgebreide familie, dan kun je niet vasthouden aan de oorspronkelijke gezinscultuur.
Planning maakt beslissingen soms wat makkelijker, zeker als een geboorte plaatsvindt op de verwachte datum. Dat was het geval bij kleindochter Ivy in Nieuw-Zeeland. Vijf dagen voor de geboorte waren we aangekomen. Voor ons als grootouders waren de vijf weken daarna een geweldige ervaring. Het is interessant om te zien hoe de Engelse koloniale invloed doorwerkt in het kraamzorgsysteem in Nieuw-Zeeland (een ziekenhuissfeer in de kraamkliniek, geen kraamhulp thuis, en tot zes weken na de bevalling regelmatig bezoek van de verloskundige aan huis). Nog indrukwekkender is hoe je eigen kinderen direct na de geboorte van hun baby veranderen in ervaren ouders. Het meemaken van zo’n eerste levensteken van een kleinkind is echt een bijzondere belevenis.
Kort na onze terugkeer in Nederland volgde de onverwachte geboorte van kleindochter Lara, zes weken te vroeg. Je staat vol verwondering te kijken naar het leven van zo’n klein mensje. Na slechts 34 weken werken alle organen zelfstandig. We denken dat we in deze digitale wereld veel kunnen, maar dat valt in het niet vergeleken met wat de natuur in 34 weken voor elkaar krijgt. Elke geboorte blijft een wonder.
In onze belevings-economie wil de klant niet alleen een product of dienst, maar ook de ervaring die daarmee gepaard gaat (Wikipedia), bij voorkeur een onvergetelijke ervaring. Zelfs binnen de exacte wetenschappen is dit merkbaar. In de geschiedschrijving verdwijnen droge wetenschappelijke artikelen met feitelijke opsommingen steeds meer naar de achtergrond; historische romans nemen ons mee naar het verleden en laten ons die periode beleven.
Arnoud-Jan Bijsterveld, hoogleraar Cultuur, vroeg onlangs tijdens de presentatie van zo’n historische roman aandacht voor inleving in plaats van alleen beleven. We beleven van alles, maar nemen vaak niet de tijd om ons echt ‘in te leven in de ander’. Laten we proberen te begrijpen wat de ander meemaakt, ons empathisch op te stellen, en zo ook meer inzicht te krijgen in diens culturele waarden en normen. Dat zou het accepteren van gemeenschappelijke waarden en normen binnen ons gezin in deze tijd van globalisering ook kunnen vergemakkelijken. Gelukkig blijft de geboorte van prachtige kleinkinderen voor ons geen dilemma of trilemma, maar juist een mooie combinatie van leven, beleven, en inleven.
