BEVLOGENHEID

Het Aravind oogziekenhuis in Madurai, Zuid-India, is het grootste oogziekenhuis ter wereld. Wat daar gebeurt is indrukwekkend: jaarlijks zo'n 300.000 cataractoperaties, maar vooral hoe ze het daar doen; kwalitatief hoogwaardige oogheelkundige zorg met de efficiëntie die doet denken aan Mc Donalds. Maar het meest indrukwekkend is echter waarom ze het daar zo deden: om zoveel mogelijk oogpatiënten, vooral arm én soms rijk, te kunnen helpen geïnspireerd door de filosofie van oprichter Dr Venkataswamy. Hij stelde: "Als we groeien in spirituele bewustzijn, worden we één met alles om ons heen. Zorg verlenen is geen exploitatie; we helpen en genezen uiteindelijke onszelf." Die kenmerkende bevlogenheid van inspirerende leiders geeft richting en betekenis aan ons werk.
     De natuur herinnerde ons dit jaar aan haar kracht: de aardbeving in Haïti, de aswolk door de vulkaanuitbarsting in IJsland, de Chileense mijnramp. Het was dit jaar zonneklaar, de natuur domineert de mens. Diezelfde mens dacht slimmer is te zijn dan de natuur, maar leert steeds meer van haar, zoals technici en ontwerpers. De neus van de TGV-trein is geïnspireerd op de ijsvogel, die zonder spatten het water induikt. De TGV lukt het om met zijn bijzondere neus met hoge snelheid, knalloos door een tunnel te rijden. De natuur als voorbeeld van hoe het moet. In 3,8 miljard jaar hebben alle dieren en planten om ons heen uitgevonden wat werkt, wat relevant is, en bovenal, wat nodig is om te overleven. De leeftijd van de aarde was tijdens de Dutch Design Weken in Eindhoven weergeven als een jaarkalender, de mens komt daarin pas op het laatste moment tevoorschijn, op 31 december om vijf voor twaalf. Onze positie is bescheiden, de natuur heeft de antwoorden; we moeten alleen anders leren kijken.  
     Het zijn gedachten waar we in deze kersttijd wat langer stil bij kunnen staan. Dat lukt juist als we het begrip tijd loslaten. Het leven wat ertoe doet, speelt zich niet af volgens de kille kloktijd, maar in de momenten van aandacht en ontmoeting, tussen de ankerpunten van ons sociale leven. Rituelen, zoals het kerstfeest, geven structuur aan de tijd en maken het mogelijk om stil te staan bij wat echt belangrijk is. Zonder rituelen kunnen we geen tijd maken. Antoine de Saint-Exupéry schreef over de tijd: "Tijd moet een huis zijn om in te wonen. Feesten zijn de kamers, die structuur geven. Zonder deze halteplaatsen stroomt de tijd vormeloos weg, als zand door je vingers". Feesten, zoals de kerstdagen, onderbreken de alledaagse tijd. We maken tijd om onze basiswaarden te uiten, voor een aantal van ons zijn die religieus van aard. De kersttijd is een goede mogelijkheid om even afstand te nemen, samen te zijn met familie en vrienden, te reflecteren op de basiswaarde van Dr. Venkataswamy, oprichter van Aravind, “Je intelligentie en je vermogens zijn niet voldoende. Juist het plezier om er iets moois van te maken, moet er zijn.”